Lotje de kat deel 2

Lotje de kat deel 2 Foto: barockschloss

miriam-van-broekhuizen Blogpost door: miriam-van-broekhuizen
Geplaatst op: 23-03-2012 om 20:17

Lotje de kat lag thuis opgebaard. Lekker in een mooie schoenendoos, een extra grote: die van mama’s nieuwe laarzen. Max had uit de speelgoedkist een heel mooi dekentje gepakt; een tijgervelletje. Daar lag Lotje heel vaak op, als ze aan het spelen waren. Daarom had hij deze uitgekozen. Lotje lag er heel lekker op. Haar oogjes waren nu dicht.

Ruben, Mara en Max reageerden heel verschillend op de dood van Lotje de kat. Mara moest steeds heel hard huilen. Ze ging steeds naar Lotje toe en huilde hartverscheurend. Ruben speelde gewoon door, aan hem kon je niet zoveel merken. En Max, Max vond het heel moeilijk om naar Lotje te kijken. Heel soms durfde hij haar toch te aaien. Heel eventjes maar. Dan ging hij gauw weer weg. Want wat voelde Lotje raar aan... Ze voelde aan de ene kant heel zacht, maar ook wel vreemd, hard en stijf. Ja, zelfs heel koud! Max huilde het liefst als hij even alleen in zijn kamertje was. Met de deur dicht en op zijn eigen bed. Met zijn lievelingsknuffel in zijn armen.

Max moest, sinds Lotje van de trap gevallen was, steeds aan zijn opa Duf denken. Die was ook nog maar twee maanden geleden een sterretje geworden. Dan moest Max ook huilen en voelde hij zich heel eenzaam. Vooral ’s avonds laat in zijn bed, als het donker was. Voor opa Duf hadden alle kinderen geholpen met de kist te versieren. Met stiften en verf hadden ze dat gedaan. De kist was supergaaf geworden, vond Max! Wat zou opa Duf dat mooi hebben gevonden. Ineens kreeg Max een idee... Als ze nou ook eens voor Lotje de schoenendoos zo mooi zouden maken? Dat leek hem een goed idee. Ruben en Mara zouden dat ook graag doen voor Lot. En ook wilde Max heel graag met mama naar de bloemenwinkel om voor iedereen een roos te kopen. Die konden dan mooi bij Lot in de schoenendoos, net als de tekeningen die ze al gemaakt hadden. Maar gauw aan mama vragen, of het mocht.

"Tranen drogen altijd weer.  Misschien niet voorgoed, maar wel keer op keer."
    Manu Keirse (psycholoog en schrijver)

Als je door de dood een geliefd persoon bent verloren, dan verandert dat voorgoed je leven. Rouw is de verwerking van dit verlies. De enige manier om een groot verlies te verwerken, is door het toe te laten. Verdriet verwerken is iets anders dan vergeten. Want vergeten kun je niet; verdriet verwerken is eigenlijk op zoek gaan naar een manier van leven waarbij de overledene er weliswaar niet meer is, maar wel nog steeds een rol speelt. Dan kan je aan diegene terugdenken zonder alleen maar erge pijn te voelen. Ook besef je dan dat je hem of haar nooit zult vergeten, maar dat het leven wel verder gaat. Bij rouwen is het van belang te weten dat iedereen dat op zijn eigen manier doet.

Het uiten van je gevoelens zoals angst, schaamte, verdriet, schuld is erg belangrijk omdat als je deze gevoelens niet uit, je lijf er ziek van kan worden. Want gevoelens hebben invloed op je lichaam. Je hart gaat sneller kloppen, je lichaam raakt gespannen, je darmen werken anders bij spanning. Als je lange tijd verdrietig bent en je tranen binnenhoudt, kan je er echt ziek van worden.

In onze omgang met kinderen is het van belang te weten welke stappen er te doorlopen zijn in het rouwproces. Dan kan je als mama of papa, of als leerkracht, inschatten hoe het met een kind gaat rondom het overlijden. Er zijn vier stappen te omschrijven. Er staat geen vaste tijd voor. Hoe machteloos je je ook kan voelen als je een dierbare hebt verloren, je kunt er wel iets mee doen. Het kan echter wel heel lang duren en ongelooflijk veel pijn doen... En soms ga je een stapje vooruit en dan weer een stapje achteruit.

De eerste stap is de stap van het Weten. Het is van belang dat je ten volle gaat beseffen wat er is gebeurd. Het kost tijd; vaak leef je in een roes, lijken je gevoelens afgesloten en voel je je verdoofd. Naar onze kinderen toe gaat het erom zoveel mogelijk te vertellen. Wees open, vertel keer op keer het verhaal. Vooral kinderen kunnen heel open zijn. Laat ze weten dat ze serieus genomen worden; ze willen gehoord worden. Kinderen hebben de meest aparte verhaallijnen in hun hoofd zitten; gedachtenkronkels. Laat ze de ruimte krijgen, deze te uiten. Observeer je kind goed, en neem de tijd voor de vragen die ze bezighouden.

Max, Mara en Ruben waren elk op hun eigen manier met de dood bezig; ze kregen van hun ouders het gevoel dat iedereen op zijn eigen manier verdrietig mocht zijn. De één zat het liefst alleen op zijn eigen kamer, om zich goed te kunnen uiten. De ander werd heel lichamelijk, en wilde constant stoeien en vooral veel bewegen, rennen. En Mara liet al haar tranen lopen, keer op keer.

De tweede stap is het Werkelijke Voelen. Het verlies, dat onherroepelijk blijkt, brengt een golf van emoties met zich mee. Ook kinderen zullen gaan ervaren, dat de overledene niet meer terug komt. Dat is wel afhankelijk van de leeftijd. Dit is een heel pijnlijke fase. Diep verdriet, een hevig verlangen naar opa, oma... Zelfs allerlei lichamelijke pijnen kunnen naar boven komen; dat je letterlijk ziek van verdriet bent. Kinderen zijn enorm moe, hebben een kort lontje, hebben ook verminderde weerstand door het rouwen. Let daarom goed op de signalen van het lijf; praat erover met je kind, zeg ook dat jullie allemaal extra goed voor jezelf mogen zorgen. Maar de pijn en het verdriet voelen, daar wil je het liefst voor weglopen; maar je moet erdoor heen.

Stap 3: Leven zonder de ander. Er is een grote lege plek in huis; je wordt er steeds aan herinnerd. Een bord minder aan tafel, bezoek van oma zonder opa, geen nachtkusjes meer... Hoe leef je verder zonder die ander? Voor kinderen is het fijn om een herinnering te hebben. Waar denk je aan als je aan opa denkt? Samen iets knutselen, een fotolijstje maken, een plekje in huis waar je even naartoe kunt kan, kan enorm helpen om met het verlies om te gaan. Schrijf samen een brief aan degene, maak een herinneringsboekje of misschien zelfs een site!

Stap 4: Opnieuw leren leven zonder je dierbare. Besef dat verdriet nooit voorbij zal gaan, maar dat je zelf verder moet gaan. Je krijgt weer vertrouwen in het leven. Er komt een moment, dat het gemis verandert in een dierbare herinnering. Ook al is je dierbare er niet meer, hij of zij zit wel in je hart.

Een langdurig proces.

In onze omgang met kinderen mogen we niet vergeten, dat ieder kind er op zijn eigen manier mee omgaat. Dat wil je ook dat ze dat zo ervaren; niets is fout... Maak het bespreekbaar. In het hoofd van een kind kan van alles ontstaan: waarom huil ik niet en Mara wel? Hoe komt het dat ik me niet kan concentreren? Waarom ben ik zo wiebelig? Ik heb steeds ruzie met mijn beste vriend, hoe komt dat toch?

Laat de emoties eruit komen, geef ze de ruimte. Zorg dat je er echt bent; neem de tijd. Laat ze ervaren dat niets verkeerd is, dat iedereen verdriet op zijn eigen manier verwerkt. Noem daarin praktische zaken: sporten, met een dier knuffelen, lekker huilen, op je bed liggen, met vriendinnen zijn.

Max, Mara en Ruben zijn erg druk geweest met het schoenendoosversieren. Het kistje is prachtig geworden. Wat waren ze trots! Mama moest ook ineens heel erg huilen. Ruben is heel druk geweest met het maken van een kaart voor onze Lot. Die hebben we aan onze vriendjes gegeven. En die zijn ook bij het begraven geweest. Mama, Max, Mara en Ruben zijn samen bij de bloemist geweest; gelukkig waren er hele mooie rozen voor Lot. Papa heeft de zijne ook bij Lotje gelegd. Naast de tekeningen van ons. En we hebben verteld waarom Lotje zo lief was, en wat een dikke tranen liepen er over onze wangen... Nu ligt Lot onder de perenboom, achter in de tuin. Dat was namelijk haar lievelingsplekje. Vooral in de zomer, als de zon scheen. Als Max nu verdrietig is, gaat hij onder de perenboom zitten. Om even lekker terug te denken aan Lotje de kat.

Dag lieve lotje
Dag lieve kat
Dag lieve lieve Lotje
We denken aan jou en we missen je nog elke dag

Gisteren is doodgegegaan onze lieve lieve

                 LOTJE

Mama en papa
Ruben
Mara
Max

We missen je, xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

In  de volgende column vertel ik welke gevoelens zoal ervaren kunnen worden. Ook wil ik aan bod laten komen hoe je signalen kan herkennen van een kind. Signalen die je kunnen helpen bij het goed verwerken van emoties rondom het overlijden van een dierbare.

Plaats een reactie

Zelf een opmerking of een tip? Plaats hier je comment en geef jouw advies!

 



captcha

Andere columns van miriam-van-broekhuizen